<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">曹操十首經(jīng)典詩(shī)詞,氣勢(shì)磅礴,“有吞吐宇宙氣象”!</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">古詩(shī)詞天地賞析</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">曹操(155年-220年),字孟德,小字阿瞞,沛國(guó)譙縣(今安徽亳州)人。東漢末年杰出的政治家、軍事家、文學(xué)家、書(shū)法家 ,三國(guó)中曹魏政權(quán)的奠基人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">陳壽《三國(guó)志》中評(píng)價(jià)曹操:抑可謂非常之人,超世之杰矣。”,毛澤東評(píng)價(jià)曹操:”是了不起的政治家、軍事家,也是個(gè)了不起的詩(shī)人……曹操統(tǒng)一中國(guó)北方,創(chuàng)立魏國(guó)。他改革了東漢的許多惡政,抑制豪強(qiáng),發(fā)展生產(chǎn),實(shí)行屯田制,還督促開(kāi)荒,推行法治,提倡節(jié)儉,使遭受大破壞的社會(huì)開(kāi)始穩(wěn)定、恢復(fù)、發(fā)展?!?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1.《步出夏門行·觀滄?!?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">東臨碣石,以觀滄海。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">水何澹澹,山島竦峙。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">樹(shù)木叢生,百草豐茂。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">秋風(fēng)蕭瑟,洪波涌起。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">日月之行,若出其中;</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">星漢燦爛,若出其里。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">幸甚至哉,歌以詠志。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">全詩(shī)的基調(diào)為蒼涼慷慨的,這也是建安風(fēng)骨的代表作。全詩(shī)語(yǔ)言質(zhì)樸,想象豐富,氣勢(shì)磅礴,蒼涼悲壯。清·沈德潛《古詩(shī)源》:“有吞吐宇宙氣象?!?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">2.《短歌行》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">對(duì)酒當(dāng)歌,人生幾何!</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">譬如朝露,去日苦多。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">慨當(dāng)以慷,憂思難忘。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">何以解憂?唯有杜康。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">青青子衿,悠悠我心。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">但為君故,沉吟至今。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">呦呦鹿鳴,食野之蘋。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">我有嘉賓,鼓瑟吹笙。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">明明如月,何時(shí)可掇?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">憂從中來(lái),不可斷絕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">越陌度阡,枉用相存。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">契闊談讌,心念舊恩。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">月明星稀,烏鵲南飛。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">繞樹(shù)三匝,何枝可依?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">山不厭高,海不厭深。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">周公吐哺,天下歸心。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">作為政治家,曹操深知人才的重要性,他渴求天下的人才來(lái)都為自己效勞,實(shí)現(xiàn)心中“九合諸侯,一統(tǒng)中國(guó)”的政治理想?!爸芄虏?,天下歸心”是曹操的渴望,也是曹操的理想。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">3.《龜雖壽》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">神龜雖壽,猶有竟時(shí)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">騰蛇乘霧,終為土灰。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">老驥伏櫪,志在千里。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">烈士暮年,壯心不已。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">盈縮之期,不但在天;</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">養(yǎng)怡之福,可得永年。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">幸甚至哉,歌以詠志。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">平定烏桓后,曹操已經(jīng)五十三歲了,回首起自己的人生路程,無(wú)限感慨而有此篇。全詩(shī)抒發(fā)了詩(shī)人不甘衰老、不信天命、奮斗不息、對(duì)偉大理想的追求永不停止的壯志豪情。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">4.《蒿里行》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">關(guān)東有義士,興兵討群兇。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">初期會(huì)盟津,乃心在咸陽(yáng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">軍合力不齊,躊躇而雁行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">勢(shì)利使人爭(zhēng),嗣還自相戕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">淮南弟稱號(hào),刻璽于北方。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鎧甲生蟣虱,萬(wàn)姓以死亡。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">白骨露于野,千里無(wú)雞鳴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">生民百遺一,念之?dāng)嗳四c。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">作為政治家,曹操并不是永遠(yuǎn)高高在上的,當(dāng)他看到百姓的困苦,也會(huì)為之?dāng)嗄c。這首詩(shī)可稱為“漢末初錄”的“詩(shī)史”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">5.《苦寒行》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">北上太行山,艱哉何巍?。?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">羊腸坂詰屈,車輪為之摧。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">樹(shù)木何蕭瑟,北風(fēng)聲正悲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">熊羆對(duì)我蹲,虎豹夾路啼。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">溪谷少人民,雪落何霏霏!</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">延頸長(zhǎng)嘆息,遠(yuǎn)行多所懷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">我心何怫郁,思欲一東歸。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">水深橋梁絕,中路正徘徊。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">迷惑失故路,薄暮無(wú)宿棲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">行行日已遠(yuǎn),人馬同時(shí)饑。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">擔(dān)囊行取薪,斧冰持作糜。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">悲彼《東山》詩(shī),悠悠使我哀。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《苦寒行》是曹操在征討高干時(shí)作的一首樂(lè)府詩(shī)。詩(shī)中生動(dòng)地描寫了艱苦和冰天雪地中的自然景象,流露了厭戰(zhàn)情緒,但主要反映了詩(shī)人不畏艱苦,積極向上,充滿勝利信心的奮發(fā)精神。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">6.《度關(guān)山》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">天地間,人為貴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">立君牧民,為之軌則。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">車轍馬跡,經(jīng)緯四極。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">黜陟幽明,黎庶繁息。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">於鑠賢圣,總統(tǒng)邦域。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">封建五爵,井田刑獄,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">有燔丹書(shū),無(wú)普赦贖。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">皋陶甫侯,何有失職。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">嗟哉后世,改制易律。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">勞民為君,役賦其力。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">舜漆食器,畔者十國(guó),</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">不及唐堯,采椽不斫。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">世嘆伯夷,欲以厲俗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">侈惡之大,儉為共德。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">許由推讓,豈有訟曲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">兼愛(ài)尚同,疏者為戚。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">東漢末年,天下大亂,群雄割據(jù),戰(zhàn)亂連年。曹操是富有理想的人,他希望能通過(guò)正確的措施實(shí)現(xiàn)他太平盛世的理想。此詩(shī)開(kāi)頭直接提出“天地間,人為貴”,凸現(xiàn)了詩(shī)人以人為本的價(jià)值觀。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">7.《薤露行》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">惟漢廿二世,所任誠(chéng)不良。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">沐猴而冠帶,知小而謀強(qiáng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">猶豫不敢斷,因狩執(zhí)君王。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">白虹為貫日,己亦先受殃。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">賊臣持國(guó)柄,殺主滅宇京。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">蕩覆帝基業(yè),宗廟以燔喪。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">播越西遷移,號(hào)泣而且行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">瞻彼洛城郭,微子為哀傷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《薤露行》寫了漢末董卓之亂的前因后果,讀來(lái)就如瀏覽一幅漢末的歷史畫(huà)卷。此詩(shī)的風(fēng)格古質(zhì)樸茂,無(wú)詳盡的細(xì)節(jié)描寫,而能從大處落墨,以高度概括的語(yǔ)言將數(shù)年以來(lái)的社會(huì)變革納入這數(shù)十字之中,其詩(shī)的藝術(shù)價(jià)值,已經(jīng)可見(jiàn)一斑。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">8.《謠俗詞》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">甕中無(wú)斗儲(chǔ),發(fā)篋無(wú)尺繒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">友來(lái)從我貸,不知所以應(yīng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">此詩(shī)描寫了一個(gè)普通人的窘境??纯赐廉Y沒(méi)有一斗糧,打開(kāi)竹箱沒(méi)有一尺繒。朋友向我借貸,不知道怎樣去應(yīng)承。從此可以窺見(jiàn)曹操對(duì)下層民眾生活的關(guān)注。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">9.《冬十月》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">孟冬十月,北風(fēng)徘徊,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">天氣肅清,繁霜霏霏。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鵾雞晨鳴,鴻雁南飛,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鷙鳥(niǎo)潛藏,熊羆窟棲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">錢镈停置,農(nóng)收積場(chǎng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">逆旅整設(shè),以通賈商。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">幸甚至哉!歌以詠志。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">這首詩(shī)描繪了初冬時(shí)節(jié)北方的自然和生活圖景。前八句用北風(fēng)徘徊、繁霜霏霏、雞晨鳴、鴻雁南飛、鳥(niǎo)獸潛藏等物象寫北方自然風(fēng)光。九至十二句寫農(nóng)家告別繁忙 的農(nóng)活,開(kāi)張客店的情景。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">10.《對(duì)酒》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">對(duì)酒歌,太平時(shí),吏不呼門。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">王者賢且明,宰相股肱皆忠良。咸禮讓,民無(wú)所爭(zhēng)訟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">三年耕有九年儲(chǔ),倉(cāng)谷滿盈。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">斑白不負(fù)載。雨澤如此,百谷用成。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">卻走馬,以糞其土田。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">爵公侯伯子男,咸愛(ài)其民,以黜陟幽明。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">子養(yǎng)有若父與兄。犯禮法,輕重隨其刑。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">路無(wú)拾遺之私。囹圄空虛,冬節(jié)不斷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">?人耄耋,皆得以壽終。恩德廣及草木昆蟲(chóng)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《對(duì)酒》這首詩(shī)描寫了一派太平盛世的歡樂(lè)景象。沒(méi)有官吏上門催租、政治清明是人生追求的理想社會(huì)。在這一社會(huì)中,君圣臣賢、訟獄不興、五谷豐登、國(guó)富民足、 路無(wú)拾遺、人人皆得壽終。這些作為詩(shī)人的理想社會(huì)令人神往。</span></p>